Startups zijn er een hoop in Nederland, scale-ups daarentegen een stuk minder. Er zijn veel circulaire initiatieven en mooie pilots, maar daar blijft het hangen. “Wil je opschalen dan moet je commercieel zijn, minder idealistisch zijn”, zegt Menno van Dijk, oprichter van ScaleUpNation, in 22e uitzending van de Groene Groeiers. Hij reageert op de uitdagingen bij het opschalen van Richard Liebrechts, secretaris van Grondstoffen Collectief Nederland, Wies van Lieshout, oprichter Waterweg en John Smits, directeur SAM Panels. Marloes Arkesteijn, transitiemanager bij de provincie Zuid-Holland, helpt deze ondernemers in doorbraakprojecten.
“De circulaire economie vraagt om een andere manier van denken, doen en organiseren”, stelt Arkesteijn van de provincie Zuid-Holland vast. “Onze ketendoorbraaksubsidie van de provincie is er voor netwerken die al aan de slag zijn met elkaar. Om een verandering in de markt teweeg te brengen, heb je verschillende schakels in de keten nodig.”
Radiopresentator Glenn van der Burg vraagt zich af of al dat samenwerken niet onnodig veel tijd kost. De studiogasten zijn het met elkaar eens: Je hebt niet zoveel keus, want alleen kom je er niet. Een circulair product in een lineaire markt zetten, vergt een brede ketenaanpak.
Grootste scale-up vraagstuk
Wies van Lieshout maakt van bagger waterdoorlatende stoeptegels en John Smits van reststromen panelen. Ze zitten vast in een vicieuze cirkel. Smits wil produceren in een grotere fabriek, zodat hij de prijzen naar een commercieel niveau kan laten zakken. Financiering daarvoor krijgt hij bij een bepaalde gegarandeerde afzet. Maar die garantie krijgt hij niet van potentiële afnemers omdat de prijs te hoog is. Van Lieshout heeft eenzelfde soort uitdaging. De tegelfabrikant wil pas produceren zodra er zekerheid is aan de afnamekant. De klant wil pas tekenen bij een uitontwikkeld, gecertificeerd product. Liebrechts (Grondstoffencollectief): “De grootste vraag is: Hoe financier je een circulair ketenproces? Hoe geef je de business case vorm?”
Klant is koning
Van Dijk (ScaleUpNation) ziet echter geen verschil. “Succesvol opschalen van een circulair bedrijf doe je op dezelfde manier als van een niet-circulair bedrijf. Het uitgangspunt moet in alle gevallen de klant zijn, niet het maatschappelijke probleem.” Hij komt veel idealistische ondernemers tegen die eerst denken aan de impact die ze willen maken, dan aan hun fantastische innovatie en dan pas aan de klant. Dat is de verkeerde volgorde. “Wil je opschalen dan moet je eerst afvragen: wie wil ik bedienen. Ik zou niet wachten op een provincie of gemeente die allerlei certificaten wil die je nog niet hebt. Ga op zoek naar klanten met een urgentie en vraag door naar waaraan ze behoefte hebben. Kijk ook naar klanten in andere landen, met andere markten. Je hebt als ondernemer in de opschaalfase klanten nodig die mee op pad willen en samen willen innoveren, ook op het gebied van financiering.”
Wilde idee
Floris Verheij, medeoprichter van sportmerk CIRCULR, zet in op circulaire wedstrijdkleding. Hiervoor wil hij een landelijk inzamelnetwerk op sportverenigingen opzetten. De gerecyclede grondstoffen, met name textielvezels, moeten producenten van alle sportmerken beschikbaar komen.
De studiogasten zijn enthousiast over dit initiatief. Van Dijk geeft als advies dat je beter weg kunt blijven van subsidies: “Hoe meer subsidie-afhankelijkheid je hebt, hoe lager de kans dat je ooit opschaalt”. Smits is benieuwd naar de gerecyclede grondstoffen, want wellicht kan hij daar platen van maken. Hij wil wel verder praten, waardoor er spontaan een match is.
Internationaal op zoek naar je klant?
NLinBusiness.com is een initiatief van VNO-NCW en MKB Nederland. Via het platform krijg je als ondernemer hulp bij je vragen over internationaal ondernemen en vind je contacten bij Nederlandse en buitenlandse dienstverleners die je kunnen helpen met internationaliseren. Zo hebben ze bijvoorbeeld een wereldwijd netwerk met NL Business hubs, dat zijn netwerken van Nederlandse ondernemers en lokale partners. Daarnaast biedt het platform je ook allerlei informatie, zoals e-books, events en webinars. Alles om internationaal zakendoen makkelijk te maken.
