In de Merwehaven in Rotterdam dobbert ’s werelds eerste drijvende stadsboerderij: de Floating Farm. Naast de dertig koeien die dagelijks honderden liters melk produceren voor de directe omgeving, wordt er sinds kort ook groente op verbouwd. In de 34-ste podcast van het netwerk Groene Groeiers krijgt medeoprichter Minke van Wingerden hulp bij het opschalen van dit duurzame eco-systeem.
Medeoprichter Minke van Wingerden laat zien dat voedselproductie niet alleen op het land hoeft, maar juist ook op het water kan. Haar koeien leveren elke dag zo’n 700 liter melk, die direct op de boerderij wordt verwerkt tot yoghurt, hangop en boter. Bovendien verbouwt zij sinds kort groente in een verticale kas.
De Floating Farm is meer dan een boerderij. Het is een schaalbaar ecosysteem voor circulariteit, duurzame technologie en sociale inclusie. De keten is bijna gesloten: De restaurants en bewoners in de omgeving nemen de producten af, de koeien eten reststromen van lokale bedrijven, de melk wordt ter plekke verwerkt én geconsumeerd, en de mest gaat terug naar parken en tuinen in de stad.
Waarom koeien op het water?
“In tijden van klimaatverandering, overstromingen, stikstofproblematiek en ruimtegebrek biedt water juist kansen” zegt Van Wingerden. Wie kijkt naar Aruba, Sint-Maarten of dichtbevolkte landen als Japan en Singapore, waar meer dan 90% van het voedsel wordt geïmporteerd, ziet meteen hoe urgent lokale productie van voedsel is.
Slim boeren met data en sensoren
Floating Farm werkt samen met groene groeier Montreal Solutions, dat data levert over waterverbruik, energie, luchtvochtigheid, zuurstofniveaus en melkkwaliteit. “Die inzichten houden onze producten constant op topniveau,” aldus Van Wingerden, “met een minimaal verbruik van energie en water.”
Van experiment naar exportproduct
Zes jaar na de start is Floating Farm een icoon. Jaarlijks bezoeken duizenden mensen, van schoolklassen tot internationale delegaties, de boerderij. De interesse, vooral uit klimaatgevoelige regio’s, is groot.
De ambitie van Van Wingerden? Schaalvergroting. Aruba en Sint-Maarten staan al op de kaart voor haalbaarheidsstudies. Maar uitbreiden blijkt lastig. “Wetgeving, vergunningen, ruimte en financiering zijn de grootste obstakels. Zo mogen we bijvoorbeeld in Rotterdam geen tweede boerderij bouwen vanwege een geplande woonwijk.”
Impact voorop met gezond rendement
Floating Farm combineert economische realiteit met maatschappelijk waarde. Er is een samenwerking in maak met Pa Meijer, die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt plaatst op werkervaringsplekken. Doel is het jaarlijks plaatsen van 10 tot 15 mensen op de FloatingFarm, die zo werkervaring krijgen en daarmee uitzicht op een reguliere baan.
Systeemverandering vraagt beleid
“Dat Floating Farm impact heeft, is duidelijk”, stelt Maurice Berix, transitiestrateeg bij de Provincie Zuid-Holland. “Maar juist baanbrekende innovaties lopen vaak vast op oude regels. Dit soort initiatieven botst met de grenzen van het lineaire systeem. Het speelveld moet meeveranderen in het voordeel van duurzame, circulaire en inclusieve ideeën zoals dit.”
Martine Schuijer, directeur van stichting NLoM!, benadrukt dat: “Innoveren binnen bestaande systemen leidt onvermijdelijk tot frictie en precies daar ontstaat echte vernieuwing. Daarom is voortdurende dialoog met de overheid cruciaal om regels mee te laten bewegen.”
